A outra contaminación da Galicia urbana: o ruído do tráfico afecta ao 70% da poboación

Máis aló da contaminación atmosférica , as sete cidades galegas experimentan unha notable, aínda que cada vez máis decrecente, a acústica. Así o reflicten os resultados do Atlas Urbano da Sostibilidade en Galicia , un proxecto de Economía Dixital de Galicia que se enmarca baixo o paraugas de Galicia Smart Business e que analiza o compromiso co medio ambiente e a mellora da calidade de vida da poboación en Galicia. Galicia as cidades da comunidade tendo en conta diferentes parámetros, que van desde o acceso á vivenda , as diferentes formas de mobilidade ou a xestión da auga.

Os resultados do Atlas , coordinado polo profesor de Socioloxía da UDC da Organización Mundial da Saúde (OMS), os cidadáns das sete cidades vense afectados en xeral polo ruído ambiental, especialmente o do tráfico rodado.

De feito, a partir dos distintos estudos e datos de medición analizados no Atlas da ED Galicia, a conclusión é que o 10% das vivendas galegas padecen algún tipo de problema derivado do ruído urbano. O tráfico urbano, o máis prexudicial para a saúde, afecta, de media, ao 70% da poboación das sete cidades, porcentaxe que se eleva ao 90% no caso da Coruña .

Non obstante, os resultados do Atlas Urbano de Sostibilidade en Galicia tamén mostran que todas as cidades experimentan unha baixada de contaxios por ruído entre o período 2025 e 2020 (no último apartado inflúe a situación de confinamento por mor da pandemia) con excepción de Pontevedra e Lugo.

Pero canto ruído se xera nas cidades galegas? O Real decreto 1367/2007, polo que se desenvolve a denominada Lei do ruído, establece que o ruído non debe superar os 65 decibelios (dB) nos períodos diúrnos e nocturnos e os 55 nos períodos nocturnos en zonas residenciais (entre eles os espazos de alta densidade e zonas verdes). Estas taxas redúcense a 60 dB durante o día e 50 pola noite en zonas de “especial protección”.

Rede de medición en Galicia

Tal e como sinala o Atlas Urbano de Economía Dixital , MeteoGalicia conta coas medicións da Rede de Ruído da Xunta de Galicia , formada por oito estacións de vixilancia urbana situadas en Riazor (A Coruña), parque Raíña Sofía (Ferrol), Campus Universitario de Santiago e San Caetano. , tamén en Santiago, avenida Fingoi (Lugo), Eulogio Gómez Franqueira (na estación de autobuses e ferrocarril de Ourense), o metro de Campolongo, en Pontevedra, e o de Coia, en Vigo.

Tendo en conta o índice Lden , que pondera o nivel de ruído nos períodos de día, tarde e noite, os valores máis altos das cidades galegas alcanzáronse en 2019, agás as estacións de San Caetano, en Compostela, e Fingoi, en Lugo. . Os autores do Atlas destacan que “a irrupción da pandemia de Covid e a aprobación do primeiro estado de alarma provocaron unha redución dos valores en 2020 en cinco das sete estacións de MeteoGalicia”.

En 2021 obsérvase un incremento dos valores do índice Lden en tres estacións (San Caetano, Fingoi e Coia), aínda que a estabilidade interanual predominou noutras tres estacións (Parque Raíña Sofía, Eulogio Gómez Franqueira e Campolongo).

Lonxe das recomendacións da OMS

É dicir, a contaminación acústica redúcese nas grandes cidades galegas , aínda que segue a ser un problema. Á marxe da normativa vixente, hai que ter en conta as recomendacións da Organización Mundial da Saúde (OMS) , que destaca o obxectivo de reducir a exposición da poboación europea ao ruído do tráfico rodado por debaixo dos 53 decibelios de ruído de media en 24 horas. Un obxectivo que non foi alcanzado por ningunha cidade segundo os datos dos contadores da rede autonómica en 2019 e 2020 . En 2021, o valor máis baixo rexistrouse na estación do campus universitario de Santiago (57 dB) e o máis alto en Ourense (68 dB).

A OMS tamén aconsella un máximo de 45 dB de ruído medio pola noite debido ao tráfico rodado. De novo, en 2021, ningunha das sete estacións de vixilancia activas (a da Coruña estaba en construción) rexistrou cifras inferiores a ese valor.

Por outra banda, o Instituto de Saúde Global de Barcelona (ISGlobal) tamén analizou recentemente o impacto do ruído do tráfico en 749 cidades europeas. O citado informe, segundo os autores do Atlas da ED Galicia, centrouse en analizar a porcentaxe de poboación exposta a niveis de ruído superiores a 55 decibelios e a porcentaxe de poboación adulta (de 20 anos ou máis) que sofre molestias por esta causa. Segundo esta medida, das cidades galegas, A Coruña foi a que rexistrou un maior grao de exposición demográfica, cun 90,4% dos seus habitantes . Vigo mantívose no 75,5% mentres que Pontevedra rexistrou o valor máis baixo, co 65,2% da súa poboación.

Ruído xerado polo ambiente

O Atlas Urbano de Sostibilidade en Galicia tamén analiza os datos sobre contaminación acústica xerados polo Instituto Galego de Estatística (IGE) , que analiza os problemas de ruído xerados polos veciños.

Os resultados indican que “o 4,2% das vivendas da cidade de Lugo son as que presentan unha menor incidencia deste tipo de problemas, aínda por debaixo da media autonómica (4,9%)”. “A continuación sitúase Santiago de Compostela (5,3% dos fogares) mentres que no polo oposto destacan as cidades de Pontevedra (8%) e Ourense (9,1%) por albergar os fogares que, en maior proporción, “afirman sufrir ruídos. producidos polos seus veciños”. Na evolución entre as enquisas de 2015 e 2020 apréciase un descenso da porcentaxe de fogares afectados por este tipo de problemas en catro das cidades, que foi máis acusado en Santiago (-2,1 puntos) e Lugo (-4,5 puntos). puntos), mentres que en Ourense (+1 punto) rexistrouse un incremento moderado da porcentaxe de vivendas afectadas polo ruído producido polos seus veciños.

No que respecta aos fogares con problemas de ruído que proceden do exterior dos seus edificios (tráfico, negocios, lecer,…), en 2020 os fogares da cidade de Lugo tamén son os que perciben esta problemática en menor proporción (8,9%), seguidas das de Ferrol (9,3%). No resto de cidades, a incidencia porcentual entre os fogares superou a taxa autonómica (10,2%), destacando Ourense (16,1%) e Pontevedra (16,2%). Ao comparar os resultados das enquisas de 2015 e 2020, obsérvase un descenso da incidencia da problemática do ruído exterior entre as vivendas de Ferrol, Santiago, Vigo e, sobre todo, nas de Ourense (-4,3) e A Coruña (- 6,2 puntos). A diferenza de Lugo (+1) e Pontevedra (+6 puntos), nos que aumentou a porcentaxe de vivendas con problemas de ruído procedentes do exterior dos seus edificios.

A primeira edición do  Atlas Urbano da Sostibilidade en Galicia pódese descargar gratuitamente na web de ED Galicia. Esta iniciativa enmárcase dentro do paraugas que é Galicia Smart Business e conta con institucións e empresas entre os seus patrocinadores. Entre eles, os concellos da Coruña e Lugo, e empresas como  Ence, Espina, Reganosa ou Sogama .